Lezen is meer dan alleen de vragen na afloop goed kunnen beantwoorden! Op Klassenteksten.nl houden we rekening met verschillende tekstvormen en geven we suggesties voor motiverende werkactiviteiten zoals expert lezen en werken met de boekenkring.
Teksten voor expertlezen
Expertlezen is een coöperatieve werkvorm waarbij leerlingen samenwerken om tot een goed begrip te komen van een langere tekst. De leerkracht gebruikt informatieve teksten die passen bij themavragen en onderwerpen. Begrijpend leesstrategieën en woordenschat komen zo expliciet aan bod. De opbouw van deze activiteit geeft de leerkracht de kans adequaat om te gaan met de verschillen die er in de groep zijn. De leerkracht gebruikt de onderlinge verschillen om de leerlingen te laten lezen op hun niveau én hen van elkaar te laten profiteren. De voorfase van het expertlezen is een gezamenlijk deel. Alle leerlingen raken betrokken bij de teksten die aan bod komen. Er worden verbindingen gemaakt met voorkennis en met vragen die er al liggen. Vervolgens krijgen tweetallen of kleine groepjes een tekst (of tekstdeel) om zelf te lezen. Zo worden zij ‘expert’ van deze tekst en van dit onderwerp. Na het lezen volgt weer een gezamenlijk moment waarbij de leerlingen presenteren en uitwisselen wat zij gelezen hebben. Tijdens het lezen kan de leerkracht de regie houden over de hele groep en coachend optreden. De leerkracht kan ook een kleine groep leerlingen instructie geven terwijl de anderen lezen.
Kleine kring
De kleine kring biedt gelegenheid om intensief met elkaar in gesprek te gaan over een tekst. Kinderen krijgen hier de gelegenheid om hun eigen ideeën te verwoorden en hardop te denken. Maar ook om elkaar te bevragen, argumenten uit te wisselen, conclusies te trekken en tot antwoorden op een vraag te komen. Deze conclusies of antwoorden kunnen vervolgens uitgewisseld worden in dezelfde kleine kring of in een grote kring met de rest van de klas. Per thema wordt er een voorbeeld uitgewerkt bij een boek. Per thema wordt gevarieerd in de suggesties, zodat leerkrachten kunnen afwisselen tussen de verschillende uitwerkingen. Het uitgewerkte voorbeeld kan ook gebruikt worden bij de andere boekentips.
Boekenkring
In de boekenkring worden boeken geïntroduceerd, gepresenteerd en besproken. Het gaat hier vooral om een gezamenlijke activiteit waarbij leeservaringen worden gedeeld, problemen en vragen worden ingebracht en leesstrategieën worden geoefend (zoals: het gebruikmaken van illustraties, titels en kopjes en voorspellingen doen). Een belangrijk aspect van de boekenkring is dat er vooral ingezet wordt op bevordering van de leesmotivatie. De boeken in de boekenkring hebben dikwijls te maken met het thema en de vragen van kinderen, maar ook verhalende boeken en teksten over andere onderwerpen komen aan bod. Ook de boekjes om zelf te lezen worden eerst voorgelezen of besproken. Veel kinderen profiteren van deze oriëntatie vooraf. Als de leerkracht boeken presenteert kan zij alle kansen grijpen om betrokkenheid en motivatie te bewerkstelligen door haar eigen gevoelens, ideeën, vragen en overwegingen te delen met de leerlingen. Tijdens de boekenkring maakt de leerkracht gebruik van tweetalgesprekjes om de leerlingen aan elkaar te laten vertellen. Tweetallen kunnen ook elkaar voorlezen. Per thema wordt er een voorbeeld uitgewerkt bij een boek.